18 sierpnia odbyły się główne obchody 80. rocznicy Likwidacji Bełchatowskiego Getrta. Hołd ofiarom oddali potomkowie ocalałych z pogromu bełchatowskich Żydów, przedstawiciele łódzkiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, a także władze miasta i mieszkańcy.
Na przełomie lutego i marca 1941 roku hitlerowcy zorganizowali w naszym mieście getto. Znajdowało się ono na obszarze pomiędzy dzisiejszymi ulicami Fabryczną, Pabianicką, Sienkiewicza, Piłsudskiego oraz Placem Narutowicza. Mieszkało w nim około 6 tys. bełchatowian pochodzenia żydowskiego. 20 stycznia 1942 roku na konferencji w Wannesee podjęto decyzję o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”. W praktyce oznaczało to holokaust. Likwidacja bełchatowskiego getta rozpoczęła się latem 1942 roku. Między 11 a 18 sierpnia nieco ponad tysiąc osób przesiedlono do Litzmannstadt Getto (w Łodzi). Pozostałych blisko 5 tys. wywieziono ciężarówkami do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie wszyscy zostali zamordowani.
W 80. rocznicę zagłady do naszego miasta przyjechali potomkowie rodzin ocalałych z pogromu, a także główni organizatorzy obchodów rocznicowych – przedstawiciele łódzkiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Pod pamiątkową tablicą, która znajduje się tuż obok Gigantów Mocy, uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty.
- 80 lat dla wielu z nas stojących tutaj dzisiaj jest to czas sprzed naszych narodzin, trzy pokolenia temu. Dla mnie za każdym razem, gdy myślę o tych wydarzeniach, które miały miejsce podczas zagłady, to wszystko wydaje mi się niemożliwe, nierzeczywiste. Jak zły sen, koszmar, z którego budzimy się z westchnieniem ulgi, gdy zdajemy sobie sprawę, że to się nie wydarzyło – mówił Abraham Rosental, dyrektor generalny Center Organizations of Holocaust Survivors in Israel.
- Upływ czasu oddala nas od tych okrutnych i bolesnych zdarzeń. Niestety jest też coraz mniej świadków, którzy mogą opowiedzieć o losach naszych dawnych bełchatowian – zamordowanych Żydów. Dlatego Państwa obecność w Bełchatowie jest tak ważna i cenna. Możemy bowiem razem okazać pamięć wszystkim, którzy byli tu przed nami, przejść ich śladami i odwiedzić miejsca, gdzie kiedyś żyli, pracowali i mieli swoje domy - powiedziała w trakcie uroczystości Mariola Czechowska, prezydent Bełchatowa.
>>> Zobacz fotogalerię: 80. rocznica Likwidacji Bełchatowskiego Getta
Po okolicznościowych przemówieniach uroczystości przeniosły się na cmentarz żydowski przy ul. Lipowej, gdzie odmówiono kadisz i zapalono znicze. Po południu obchody 80. rocznicy likwidacji bełchatowskiego wróciły na Plac Narutowicza. Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Z. Herberta odczytali nazwiska 580 zamordowanych w getcie dzieci, zapalono także znicze ku pamięci 5 tys. wymordowanych bełchatowskich Żydów. Na koniec na scenie plenerowej Gigantów wystąpił zespół Quinteto el Tango wraz z Emilią Kudrą, którzy w swoim repertuarze maja zarówno muzykę z okresu międzywojennego w tym tanga, a także muzykę klezmerską. Po nich wystąpiła Izabela Szafrańska, była uczestniczka The Voice of Poland, która zaśpiewała pieśni tradycyjne żydowskie, pieśni sefardyjskie oraz utwory z getta łódzkiego i warszawskiego, które znalazły się na jej najnowszej płycie „Żydowska ulica/Jewish street”.
AP